Martine van Groenigen Inspiratie 8 mei 2022, 12:00

Leestijd: 4 minuten

Alles over zwarte limoen (loomi): een grote favoriet van Ottolenghi

Ben je fan van de Midden Oosterse keuken? Dan heb je zwarte limoen vast als eens gespot in een van je favoriete recepten. We horen je denken: zwarte limoen, moet ik dat óók al toevoegen aan mijn immer uitdijende kruiden-stash? Het antwoord is ja. Met zwarte limoen, ook wel loomi, tover jij jouw alledaagse creaties namelijk om tot culinaire hoogstandjes.

Je kunt je misschien de dag nog wel herinneren dat je erachter kwam dat een beetje limoen of citroenzest, vers van de MicroPlane, je gerecht in no time een extra boost geeft. Maar er is een stoerder broertje op de markt: zwarte limoen, ook wel loomi of limoo omani (letterlijk: limoen uit Oman). Deze pittige smaakmaker is overgewaaid uit het gebied rondom de Perzische golf en daar zijn wij maar wat blij mee. 

Wat is zwarte limoen? 

De loomi is een hoofdbestanddeel uit de Midden-Oosterse keuken (hallo, Ottolenghi), maar als je het niet kent, kunnen deze bruine, stoffige pingpongballen – alias de zwarte limoen – intimiderend overkomen. Want: wát is het? 

De zwarte limoenen (soms ook citroenen) worden na het plukken gekookt in gepekeld water. Dit zorgt ervoor dat de vrucht niet gaat schimmelen. Hierna worden ze gedroogd in de (woestijn)zon, maar omdat het fenomeen zon niet overal ter wereld vaak en sterk aanwezig is, worden de limoenen tegenwoordig ook gedroogd in moderne machines. Door het drogen trekt al het vocht uit de vrucht en blijft er een hard, zwartbruin balletje over. 

View this post on Instagram

A post shared by Grupovel Cardamom (@grupovel_cardamom)

Waar komt de zwarte limoen vandaan? 

We gaan even terug naar de tijd waarin nomadische volkeren in Oman door de woestijnen ploeterden. Deze maandenlange tochten overleefden ze uiteraard niet op bruine bammetjes met kaas. Voor de heenreis, maar vooral voor de terugreis, moest er eten mee dat goed zou blijven. Het to go voedsel moest geconserveerd zijn en tegen lange droge en zonnige periodes kunnen. 

De limoen was en is daarvoor bij uitstek geschikt. Hij werd gedroogd in de woestijnzon en daarna, als keiharde zwarte vrucht, meegenomen voor thuis. Men wist toen namelijk al dat culinaire souvenirs nou eenmaal de beste souvenirs zijn.

Tegenwoordig is de zwarte limoen nog steeds een belangrijke specerij in de keukens rondom de Perzische golf en vind je het in bijna ieder recept terug. Of de limoenen nog steeds op traditionele wijze worden gedroogd in de woestijnzon weten we niet, maar het maakt het verhaal erachter wel nog een stukje mooier. 

View this post on Instagram

A post shared by Noor Murad نور مراد (@noorishbynoor)

Leuk en aardig, maar hoe smaakt de loomi? 

Beeld je dit eens in: je bent in een parfumerie op zoek naar een cadeau voor je vader, vriend, broer of verre oom. De medewerker geeft je tientallen geurstaafjes, tot ze bij een parfum aankomt met tonen van cederhout en citrus. Aha! Nu ben je op het juiste pad. 

Verwacht geen schone, frisse smaak als bij een verse limoen of citroen. Hoewel de zwarte limoen zeker het frisse en zure heeft van de citrusvrucht, heeft hij ook iets bijna mysterieus en mannelijks. De harde schil is bitter net als de pitjes, maar proeven we het gedroogde vruchtvlees binnenin, dan snappen we helemaal waarom de zwarte limoen zo’n smaakexplosie geeft aan je gerecht. Het heeft een aardse, bijna gerookte en umami smaak die het – denken wij – ook goed doet in een cocktail of bij een ceviche. 

Of we de zwarte limoen kunnen omdopen tot de Midden-Oosterse truffel? Dat gaat misschien wat ver, maar overeenkomsten zijn er zeker. 

View this post on Instagram

A post shared by Katerina • jidlochatales (@jidlo_chata_les)

Wat kun je met de zwarte limoen? 

Beter gezegd: wat niet? De zwarte limoen is lekker door (bijna) alles. Soepen, stoofpotjes, risotto’s en biryani’s, maar zelfs door de loomi te koken in water en daarna wat munt en/of honing toe te voegen heb je al een heerlijk kopje thee. 

Het klinkt misschien gek, maar de zwarte limoen wordt vaak gebruikt op een manier die ervoor zorgt dat de smaak iets milder wordt. Niet iedereen is tenslotte dol op een explosie van citrus. Voeg de limoen bijvoorbeeld eens toe aan het kookvocht voor rijst, zoals in dit recept voor een rijstsalade met tuinbonen en pistachenoten. 

Daarnaast kun je de limoen verpulveren tot poeder met een vijzel of koffiemolen. Het poeder dat overblijft is een rokerige citrus-smaakbom die je supersnel over en in je gerechten kunt verwerken voor een instant oppepper. Dol op barbecuen? Verwerk het zwarte limoenpoeder in je favoriete marinade of rub voor vis, kip of vlees en het spektakelstuk van de avond is geboren. 

Zoals Ottolenghi zegt:

“Once you’ve thrown it into a dish that you’re very familiar with, you won’t recognize the dish. You’ll be amazed how it’s completely transformed.”

Dat belooft wat! 

Culy sprak met Yotam Ottolenghi over zijn nieuwe boek: Flavour

Waar koop je ‘m? 

De zwarte limoen vind je bij Midden-Oosterse of Turkse supermarkten of marktkramen. Niet gevonden? Ook online zijn ze te vinden. Bestel ze bij Pimenton of de KruidenKoning en leg een voorraadje aan in je keukenkastje zodat je tegen elke Ottolenghi opgewassen bent. 

Nog een voordeel aan de zwarte limoen: hij blijft heel lang goed. Ideaal toch?