Lisanne van Marrewijk Inspiratie 20 nov 2019, 15:00

Leestijd: 3 minuten

Dit is de bizarre reden waarom wortels oranje zijn

“Waarom zijn wortels oranje?’ lijkt een vraag in de categorie “Waarom zijn de bananen krom?” Een vraag waarop je het antwoord beter kunt vinden in de biologie dan in de geschiedenis. Dat is in dit geval echter niet zo.

Of, nou ja

Er is een biologische reden dat worteltjes oranje zijn. Vóór de zeventiende eeuw hadden wortels namelijk allerlei verschillende kleuren, van paars tot wit. In de zeventiende eeuw werd de oranje wortel ontdekt.

Deze wortel is oranje doordat er extra veel betà-caroteen inzit, je weet wel, de stof waardoor je goed in het donker gaat zien. Dat vonden ze in de zeventiende eeuw nog niet zo interessant, maar deze wortel was lekker zoet en had natuurlijk een interessante kleur.

Een interessante kleur?

Ja, een politiek interessante kleur. In de zestiende eeuw begonnen de Nederlandsen een opstand tegen Spanje, wat toentertijd de overheerser was. Deze opstand werd geleid door een zekere Willem van Oranje.

Deze oorlog duurde wel tachtig jaar, maar in 1648 schopten de Nederlandse opstandelingen de Spanjaarden het land uit en kwamen de Oranjes aan de macht.

In de zeventiende eeuw keek je niet naar popsterren en de Kardashians voor de nieuwste trends, maar naar de adel en daar kon de belangrijkste adel in de Nederlanden: de familie van Oranje wel wat mee.

Frederik Hendrik, de zoon van Willem van Oranje en zijn vrouw Amalia van Solms hadden namelijk besloten dat het geweldige PR zou zijn als Nederland in een permante oranjegekte zou verkeren, denk dus aan WK-tafrelen, maar dan in de 17de eeuw.

Ze besloten dus om de kleur oranje keihard te gaan promoten.

Hoe dan? Bestond de vuvuzela toen al?

De koninklijke familie kende nog geen vuvuzela’s of wuppies inzetten, maar dat hield ze niet tegen om de kleur oranje te gaan verspreiden. Niet alleen lieten alle vier hun dochters een kasteel bouwen met namen als Oranjewoud, ze schilderden deze gebouwen ook nog eens compleet oranje.

Ook lieten ze in al hun paleistuinen sinaasappelboompjes planten. En dat was nog niet alles, als de gelegenheid om een cadeautje vroeg, moest dat uiteraard ook een oranje cadeautje worden, zoals marmelade of oranje likeur.

De familie van Oranje kleurde de Nederlanden oranje en de Nederlandse bevolking deed vrolijk mee met deze trend.

Voor de gewone Nederlander in de zeventiende eeuw waren sinaasappels vrij prijzig, maar daar hadden ze snel wat op bedacht. In de zeventiende eeuw was Nederland namelijk wereldwijd de grootste verbouwer van wortels.

Om te vieren dat de familie van Oranje aan de macht gekomen was en om leuk mee te doen met de oranjehype bedachten de wortelboeren wat beters dan het koningslied. Ze besloten ze heel patriottisch om alleen nog maar oranje wortels te gaan verbouwen.

Dat oranje wortels ook nog beter smaakten en in tegenstelling tot de paarse niet voor vlekken zorgden was natuurlijk ook mooi meegenomen.

Hierdoor werden de paarse en witte wortels steeds schaarser en de oranje wortel domineerde de groentemarkt. Door de Nederlandse handelsgeest werd de wortel een wereldwijd promotie-instrument voor Nederland en vooral voor de familie van Oranje, de voorouders van ons huidige koningshuis.

Ben je niet zo koningsgezind?

Denk de volgende keer dat je wortels eet dan even na over het statement wat je met de avondeten wil maken. De paarse en witte wortels beleven tegenwoordig een comeback, dus zijn zeker het overwegen waard als je er republikeinse ideeën op nahoudt.

Trek gekregen in een worteltje?

• Maak deze regenboogwortels met sinaasappel en honing
• Of ga voor deze wortels met vadouvan en parelgort
• Of gewoon een lekker pittig wortelsoepje met brood