Redactie Inspiratie 15 okt 2016, 16:00

Leestijd: 2 minuten

Uitgelegd: waarom vanille zo duur is

De afgelopen tijd is de prijs van vanille behoorlijk gestegen. Reden voor de experts van Vanilla Venture om uit te leggen waarom vanille zo’n bijzondere en kostbare specerij is.

Wat is het nu precies?

Vanille is afkomstig van een orchidee, een tropische slingerplant met bleekgele eendagsbloemetjes waaruit na de bevruchting sperzieboonachtige, sappige groene peulen groeien.

Oorspronkelijk groeide deze orchidee alleen in zuidelijk Mexico en omstreken waar een inheemse kleine bij voor de natuurlijke bevruchting zorgde.

De Spanjaarden kwamen er in Mexico maar niet achter hoe de bloemen werden bevrucht. Drie eeuwen later, in 1841 – de plant was inmiddels op het Franse eiland Île de la Réunion in de Indische Oceaan beland – ontdekte een slaaf hoe de bloemen te bevruchten.

Met een bamboestokje duwde Edmond Albius het schotje opzij (dat in de tweeslachtige bloem stijl en stamper van elkaar scheidt) en drukte beide op elkaar. Et voilà… bevruchting geslaagd!

Van bevruchting tot verkoop: 15 maanden

Tegenwoordig wordt, wereldwijd, elke bloem kunstmatig met de hand bevrucht. Tussen moment van bevruchting en verkoop ligt een maand of vijftien. Na de oogst worden de peulen eerst in heet water gedompeld, daarna enkele dagen in de zon gelegd en ’s nachts in doeken gewikkeld.

Hierdoor gaat de vanille broeien. Deze methode is ontwikkeld op Madagaskar en het eiland Réunion dat toen nog Île de Bourbon heette. Daarom heet deze beroemde soort Bourbon-vanille.

Ook interessant: Van vanille tot wasabi: deze exotische ingrediënten komen nu ook uit Nederland

Selectie: 1 op 10 komt erdoor

Na het broeien vindt de selectie plaats. Slechts tien tot vijftien procent is goed genoeg om als stokjes verkocht te worden. Slechts 15 procent is de zwarte vanille, de rest ‘rode’. De rode wordt voornamelijk voor extracten gebruikt. De rest gaat naar de industrie en eindigt als vanille-essence.

Witte uitslag … een teken van kwaliteit

Vanillestokjes rijpen vervolgens zes maanden. De stokjes drogen in en het percentage vanilline stijgt. Wordt dat heel hoog (boven 2,3 procent) dan komt de vanilline door de schil naar buiten en ‘versuikert’ aan de buitenkant van de schil wat eruitziet als een soort witte ‘rijp’. Givrée, berijpt, heet dat in de handel. Een teken van kwaliteit dus!

Tatoeage

Nog een aardig weetje: dit zwarte goud is ondertussen zo kostbaar dat handelaren de peulen als het ware tatoeëren met een teken van herkomst waardoor van ergens opgedoken vanille snel de herkomst bepaald kan worden.

Prijsstijging van vanille

De prijsstijging wordt veroorzaakt doordat er eind 2014 heel weinig bloemen bevrucht zijn en dat er dit jaar dus sprake van schaarste is, terwijl de vraag naar Madagaskar-vanille onverminderd hoog is.

In maart 2017 komt de nieuwe oogst vrij. De verwachting is dat de prijzen dan iets, maar niet heel veel lager zullen liggen. Het goede nieuws is dat de kwaliteit wel heel erg goed is: Madagaskar-vanille is en blijft de mooiste ter wereld.

Met dank aan Vanilla Venture

Lekkere recepten met vanille:

• Culy Homemade: frisse bietensalade met grapefruit en vanille
• Homemade vanillevla zonder pakjes en zakjes
• 5 x manieren om lege vanillestokjes te gebruiken