Maaike Kooijman Inspiratie 15 aug 2021, 14:00

Leestijd: 6 minuten

Dé tips tegen voedselverspilling: van brood tot melk en rijst

Wist je dat we in Nederland zo’n 34 kilo voedsel per persoon per jaar verspillen? Zonde natuurlijk! Want met dat oude brood kun je nog hartstikke lekkere dingen maken (zei iemand wentelteefjes?). Daarom: de meest verspilde etenswaren op een rij, mét de bijbehorende tips tegen voedselverspilling. Niet alleen beter, maar nog lekker ook.

En o ja, ben je gepassioneerd over dit onderwerp? Dan móét je het boek Eén Pan, Plaat, Planeet in je kast hebben staan. Anna Jones schrijft daarin over hoe eten de oplossing is voor een duurzame toekomst van onze planeet – en natuurlijk deelt ze ook fantastische recepten.

Dit kun je doen met oud brood

Allereerst: je brood wordt een stuk minder snel oud als je het bewaart in een goed afgesloten houten broodtrommel óf het invriest. Dat kan logisch klinken, maar toch gebeurt het heel vaak niet. Is je brood toch oud geworden? Check dit lijstje:

• Maak er wentelteefjes van! Of je maakt wentelteefjes uit de oven met crunchy cornflakes-topping om je ontbijt wat up te spicen.
• Als je het brood in kleine blokjes snijdt (of scheurt) en in flink wat olie bakt, krijg je fantastische croutons. Kan op je soep of salade, maar ook gewoon op de pasta.
• Ook een goeie tip voor oud brood: panzanella. Deze Italiaanse broodsalade is speciaal bedacht voor brood dat niet meer lekker vers is. Geen zorgen: het gerecht zelf is wél ontzettend lekker.

Melk weggooien? Nu niet meer!

Naast brood is melk één van de ingrediënten die het vaakst worden weggegooid. Als je dat vaak doet, kan het helpen om een pak van een halve liter te kopen. Toch een literpak gekocht en begint je melk wat zuur te ruiken? Dit kun je ermee:

• Geloof het of niet: melk is prima in te vriezen! Niet per se als je ‘m daarna nog bij je lunch wilt drinken, maar ijsklontjes van melk zijn perfect om aan je ijskoffie toe te voegen.
• Tip van Anna Jones: scones moet je júist met zuurdere melk (of karnemelk) maken, omdat ze dan beter rijzen. Je voorraad scones kun je eventueel ook weer invriezen.
• Chocolademelk kun je ook nog prima maken met zure melk. Cacao en genoeg suiker erin et voilà: je proeft er niks meer van. (En nee, gevaarlijk is dat ook niet.)
• We kunnen het ons niet voorstellen, maar heb je geen zin in chocola? Gebruik je melk dan om je vlees in te marineren. Het zuur zorgt er dan voor dat het vlees mals blijft, wat natuurlijk ideaal is.

Gekookte rijst over? Dit maak je ermee

‘Granen’ staat als een overkoepelende term op de lijst met meest verspild voedsel, maar in Nederland vallen vooral gekookte rijst en pasta onder. Snappen we, want het is ook best moeilijk om goed in te schatten hoeveel rijst je moet koken. Toch betekent dat niet dat je de rest weg moet gooien.

• Met gekookte rijst kun je de dag erna bijvoorbeeld prima gebakken rijst maken – of dat nou als lunch of diner is. Paar groenten erin, verse knoflook en sojasaus, een eitje erbij en you’re good to go.
• Met restjes rijst kun je ook makkelijk zelf rijstepap maken. Da’s nog eens een passend toetje!
• Gekookte rijst kun je prima toevoegen aan Aziatische soepen. Door het vocht wordt de rijst weer van goede textuur, én het geeft een beetje bite aan je soep.

Meer inspiratie nodig? Check dit artikel met tips tegen voedselverspilling van rijst:

9 tips voor overgebleven restjes rijst

Oude aardappelen gebruiken

Aardappelen blijven best een tijdje goed als je ze op een donkere plek bewaart (en liefst niet in hun plastic verpakking), maar na een tijdje worden ze toch rimpeliger en krijgen ze uitschieters. In principe kun je die er gewoon af snijden, maar we kunnen ons voorstellen dat je ze dan minder graag kookt. Probeer dit er eens mee:

• Geroosterde aardappeltjes! Eigenlijk is roosteren dé oplossing voor alle groenten die hun beste tijd wel gehad hebben (maar nog niet beschimmeld zijn). Maak bijvoorbeeld deze aardappeltjes uit de oven met knoflook en Parmezaan.
• Rösti zijn ook een ideale manier om restjes aardappel op te maken. Kook de aardappel kort, rasp ze en doe er ei, zout en groenten bij. Even bakken en… Heerlijk!
• Heb je de aardappels al gekookt? Snijd ze dan in plakjes en bak ze bruin en krokant in een koekenpan. Lekker als bijgerecht de volgende dag.
• Als je aardappelen zo groen-met-uitschieters zijn dat ze echt niet meer eetbaar zijn, overweeg dan eens ze in de grond te stoppen! Wie weet oogst jij volgend jaar je eigen knollen.

Gekookte pasta als basis voor een ander gerecht

Net als rijst, kan pasta best lastig af te meten zijn. Restje gekookte pasta over? Dat kun je in meerdere dingen verwerken:

• Zomerminestrone met kipgehaktballetjes, anyone? Pasta is de basis van minestronesoep, en daar kun je ook restjes pasta voor gebruiken. Voeg de pasta dan wel later toe dan in het recept staat; hij is immers al ‘n keer gekookt.
• Koude gekookte pasta kun je prima verwerken in een pastasalade. Meng er wat pesto, halve kerstomaatjes, mozzarellaballetjes en basilicum door, en je hebt een goede capreselunch.
• Liever iets warms? Maak een kleine portie pasta uit de oven! Deze pastaschotel met wilde zalm is lekker snel.
• Raar maar waar: gekookte pasta kun je ook blenden om zo je zelfgemaakte vegaburgers of -balletjes meer stevigheid en bite te geven. Check bijvoorbeeld dit recept voor vegan gehaktballetjes van pasta.

Overrijp fruit gebruik je zo

Zo lang ze nog niet beschimmeld zijn, zijn extreem rijpe vruchten juist heel goed te gebruiken. Denk aan overrijpe bananen: die doen het fantastisch in een bananenbrood, bananenijs of als pisang goreng (gebakken banaan). En dat geldt ook voor andere vruchten:

• Lekker zacht fruit kun je bijvoorbeeld in een smoothie gebruiken, en van overrijpe sinaasappelen maak je het beste sap.
• Heb je rijp fruit in grote hoeveelheden? Overweeg dan er jam van te maken. Dat is perfect als je een eigen bramenstruik hebt (en alle bramen ineens tegelijk rijp zijn) of als je nét iets te enthousiast hebt geshopt op de markt (been there, done that).
• Geen zin in een smoothie? Giet ‘m in ijsvormpjes en vries ‘m in! Zelfgemaakte fruitijsjes zijn niet alleen de gezondste optie, maar vooral ook de lekkerste. Zo zijn tips tegen voedselverspilling helemáál niet erg.

Slappe groenten oppeppen

Groenten als wortels en paprika’s kun je best lang bewaren, maar worden op een gegeven moment toch slapper. Daar heeft Anna Jones een goeie tip voor: geef ze een ijsbad! Als je oude groenten even in ijswater legt, nemen ze het water op en worden ze daar weer knapperig van.

• Werkt het niet? Slappe groenten zijn misschien rauw niet zo lekker, maar gebakken of geroerbakt zijn ze meestal prima. Als je eens per week een goed gevulde omelet met rest-groenten maakt, heb je een perfecte lunch.
• Of wat dacht je van oude groenten als smaakmaker voor je zelfgemaakte groentebouillon? Daar kun je een heleboel dingen voor gebruiken. Het hoeft trouwens niet eens met verse groenten, maar kan ook met alleen de schillen ervan.
• Daarnaast kun je ook groenten in smoothies verwerken. Die verlepte spinazie wordt de ster van je Instagram-waardige groene smoothie – geen prullenbak te zien.