Martine van Groenigen Inspiratie 31 mei 2023, 14:00

Leestijd: 5 minuten

Alles over de Siciliaanse keuken: van marsepeinen kunstwerkjes tot streetfood

De zonovergoten stranden, het azuurblauwe water en de rijke geschiedenis van Sicilië hebben niet alleen toeristen aangetrokken, maar ook fijnproevers van over de hele wereld. En hoe kan het ook anders, met de heerlijke Siciliaanse keuken die je in elke hoek van het eiland vindt. Van hartige arancini tot zoete cannoli, wij doken figuurlijk in de Siciliaanse keuken en vonden een smaakvolle mix van invloeden uit verschillende culturen, verse ingrediënten, kruiden en vooral een hele hoop liefde.

En zon, dat laat ook álles direct beter smaken.

Wat kenmerkt de Siciliaanse keuken?

De Siciliaanse keuken is een feest voor alle zintuigen en staat bekend om haar verse ingrediënten, unieke smaakcombinaties en rijke geschiedenis. Van de verschillende Italiaanse keukens is de Siciliaanse misschien wel de meest smaakvolle en gevarieerde. We weten het, dat is nogal een statement.

Het zonovergoten eiland is al eeuwenlang een kruispunt van verschillende culturen en deze invloeden zijn duidelijk te zien in de gerechten. Zo vind je de Arabische touch terug in het gebruik van kruiden zoals saffraan en kaneel, introduceerden de Grieken de aubergine die inmiddels niet meer weg te denken is uit de Siciliaanse keuken en vierden de Spanjaarden hun overwinning op het eiland met zoete lekkernijen die ook deel uitmaken van het Siciliaanse ‘dieet.’

De zon en de Siciliaanse keuken

Stel je voor: je zit op een zonnig terras op Sicilië en neemt een hap van de heerlijke caponata die voor je staat. Je realiseert je dírect dat deze intense smaak niet alleen wordt veroorzaakt door de vaardigheden van de chef-kok, maar ook door het Siciliaanse klimaat dat zoveel goeds doet voor de ingrediënten van de Siciliaanse keuken.

Sicilië staat bekend om zijn zonovergoten dagen en warme briesjes, die de ideale omstandigheden zijn voor het kweken van de typerende ingrediënten van de keuken. De Siciliaanse citrusvruchten zijn sappiger en zoeter dan waar dan ook ter wereld, en de tomaten – die dagelijks meer zonuren krijgen dan onze koppies op een Nederlands terras – zijn veel voller van smaak. En laten we het niet vergeten – de zon draagt ook bij aan de perfecte groei van de olijfbomen en wijnranken, die de basis vormen voor de beroemde Siciliaanse olijfolie en wijnen.

Dus ja, de caponata op dat Siciliaanse terras waarschijnlijk écht lekkerder dan thuis in de achtertuin. Maar het is niet alleen de sfeer en het gezelschap dat de smaak verhoogt – het is vooral de zon, die je in elk hapje terug proeft.

Sicilië en streetfood

Wist je dat Sicilië een zeer levendige streetfoodcultuur heeft die teruggaat tot eeuwen geleden? In de steegjes en op de pleinen van de steden en dorpen van Sicilië vind je veel kraampjes en stalletjes waar je de meest heerlijke en authentieke Siciliaanse snacks en gerechten kunt vinden. En zoals bij bijna elke streetfoodsnack, is het simpel maar oh zo smaakvol.

De koning van het Siciliaanse streetfood zijn natuurlijk arancini. De gefrituurde rijstballetjes gevuld met vlees, kaas of groenten zijn het populairste gerecht onder de locals én bij toeristen. Naast arancini zijn ook panelle erg in trek. Deze gefrituurde kikkererwtenpannenkoekjes zijn heerlijk op een broodje.

Maar ken je ook de pani ca’ meusa? Een sandwich gevuld met kalfslong en milt dat aan de kook is gebracht en gefrituurd in reuzel. Misschien niet zo aantrekkelijk op het eerste gezicht, maar geloof ons, het is om je vingers bij af te likken!

View this post on Instagram

A post shared by Ada Parisi (@sicilianicreativi)

Sicilië en zoetigheden

Dat Italianen zoetekauwen zijn, weten we ondertussen. De tiramisu, cassata, cannoli en sfogliatelle zijn allemaal onmisbaar op de menukaarten, maar de Sicilianen hebben nóg een zoete liefde: marsepein, ofwel martorana.

Deze zachte, zoete lekkernij van amandelpasta met een subtiele citrus en vanillesmaak stamt uit de tijd van de Spaanse overheersing. Toen de Spanjaarden Sicilië veroverden, vierden ze dit met zoetigheden. En jawel, je raadt het al: marsepein was daarbij een favoriet.

Nog altijd zie je de frutta martorana overal op het eiland terug. In torenhoge koelkasten liggen perfect gevormde vruchten en bloemvormige marsepeinen snoepjes opgestapeld. Voor toeristen zijn deze snoepjes een leuke souvenir en snelle snack, maar voor de Sicilianen zelf zijn ze nog altijd een delicatesse die bij feestelijke gelegenheden wordt gegeten.

View this post on Instagram

A post shared by Gran Caffe’ Italia (@gran_caffe_italia)

Bekende gerechten uit de Siciliaanse keuken

De Siciliaanse keuken is erg gevarieerd en kent een aantal klassiekers die niet mogen missen in je repertoire. Wat dacht je van een pasta alla Norma met aubergine, tomatensaus, ricotta salata (een hardere, zoutere ricotta dan hoe je ‘m kent) en verse basilicum? Super makkelijk te maken en een favoriet bij (bijna) iedereen. Dat de Grieken er goed aan deden om de aubergine te introduceren bij de Sicilianen, blijkt ook uit de caponata, een gerecht met aubergine, tomaat, ui, selderij en olijven in een zoetzure saus.

Verder zijn Sicilianen gek op zoetigheid, waar ze al mee beginnen tijdens het ontbijt. Een van de meest populaire ontbijtjes is een brioche con gelato, een zoet broodje gevuld met ijs. Hiernaast nuttigt men meestal nog een verfrissende granita (een soort slush puppy maar dan beter) om het broodje in te dopen. Geen wonder: een fris ontbijt doet wonderen op zo’n warme Siciliaanse zomerdag.

En een eiland, dat betekent vis. Visgerechten zijn dan ook niet weg te denken uit la cucina Siciliana. De meest bekende? Pesce alla ghiotta, een visstoofpot, en involtini di pesce spada, gevulde rolletjes van zwaardvis gevuld met paneermeel, pecorino en ansjovis. Smullen!

View this post on Instagram

A post shared by Sicily Island (@sicily.island)

Minder bekende gerechten uit de Siciliaanse keuken

Wist je dat de Siciliaanse keuken niet alleen uit de bekende klassiekers bestaat, maar ook veel verborgen schatten heeft? Heb je bijvoorbeeld ooit gehoord van de pesto alla trapanese, gemaakt van tomaten, amandelen, knoflook en basilicum? Deze heerlijke variatie op de klassieke pesto moet je geproefd hebben!

Ben je nu op vakantie in Sicilië en heb je zin in een snelle snack waar je daarna weer kilometers door kunt maken? Bestel dan een sfincione, een dikke, zachte pizzabodem bedekt met tomatensaus, uien, ansjovis, olijven en kaas, die je terug op krachten laat komen.

En als je trek hebt in een soep die je goed vult óf restjes wilt verwerken maar geen zin in wéér die minestronesoep? Probeer dan eens maccu, een soep op basis van gedroogde bonen, wilde venkel en knoflook. Een eenvoudig en heerlijk gerecht. Typisch voorbeeld van de cucina povera.

Zin in een avondje Sicilië? Dit moet je maken:

• Caponata met kerstomaatjes en gefrituurde olijven
• Involtini di pesce spada: zwaardvisrolletjes
• Granita di mandorle: amandelgranita