Redactie Inspiratie 17 okt 2016, 12:00

Leestijd: 2 minuten

Sambal: alle soorten op een rijtje

Sambal erbij? Ja graag, maar wat voor soort dan? Oelek, badjak, brandal of manis, de keuze is reuze en dat is soms een beetje overweldigend. Daarom bij dezen: onze favoriete soorten sambal uitgelegd.

Bijna elk land heeft een eigen vorm van pittige saus. Sambal is die van Indonesië. De saus wordt gemaakt van heel veel rode pepers, want zoals de Indische tante van Culy’s Emma altijd zegt: “Is het niet pedis (= “pittig”), dan is het geen sambal.”

In de basisvariant worden de pepers gemalen met wat zout, maar aan de meeste versies worden ook nog andere ingrediënten toegevoegd die elke soort sambal hun eigen naam geven. Sommige sambals worden zo meteen opgegeten, andere soorten moeten eerst nog even pruttelen op het vuur.

Oelek

De meest bekende sambal is toch wel oelek. Oelek is de stamper die wordt gebruikt om in de vijzel pepers fijn te maken.

Sambal oelek is de basisvariant waarin alleen maar pepers en zout zitten en soms wat azijn om de boel te conserveren. Oelek wordt niet gebakken en is daardoor erg pittig.

Badjak

Als oelek je iets te heet is, kan je misschien beter een lepeltje badjak opscheppen. Deze saus is namelijk iets milder doordat hij gebakken is en doordat er ui in zit. Hierdoor heeft badjak ook een iets diepere smaak.

Brandal

Brandal (of berandal) betekent in het Indonesisch rakker of deugniet, dat geeft al aan hoe pittig deze sambal is. In deze gebakken sambal zitten standaard kemirinoten, knoflook en ui, soms wordt er ook nog asempasta of djeruk prut (limoenblaadjes, te koop bij de toko) toegevoegd.

Manis

Als het jou toch iets te heet wordt met al die pepers, is sambal manis misschien wat je nodig hebt. Manis is Indonesisch voor zoet en deze sambal is dan ook door de toevoeging van suiker een stuk milder.

Ontelbaar veel soorten

Eigenlijk is de lijst met verschillende soorten oneindig. Voeg je er weer een extra ingrediënt aan toe, dan krijgt het meteen een andere naam. Bij de Indische toko is het aanbod enorm, koop dus vooral wat verschillende soorten en kijk wat jij het lekkerst vindt.

Het kan ook zomaar zijn dat je de ene soort lekkerder vindt bij kip en de andere lekkerder op je boterham met pindakaas.

Zelf sambal maken

Of maak zelf eens een pot, dat is helemaal niet moeilijk. Voor een wat mildere variant kan je ook tomaat toevoegen. Of ga voor sambal bawang (met extra ui) of sambal katjang (met pinda’s).

De pittige saus wordt vaak gewoon gegeten door een flinke schep op je bord te doen, naast een heerlijke Indonesische maaltijd. Maar je kan het ook gebruiken in soepen of stoofschotels, bijvoorbeeld om je rendang nog wat extra pit te geven.