Locatie, locatie, locatie: 10 x restaurants op bijzondere plekken
Eerste keren: olijven eten, voorzichtig zoenen, en de eerste keer alleen op vakantie en zonder ouders naar een restaurant. We hebben allemaal herinneringen aan onze eerste keren, waarvan de locaties op ons netvlies gegrift staan. Momenten die we niet meer over kunnen doen – zelfs als we dat zouden willen. En daarom, ja daarom, doen locaties er toe. Deze restaurants zijn stuk voor stuk uniek gesitueerd. Perfect voor een onvergetelijke avond uit.
Nu we het toch over eerste keren hebben: heb je wel eens stilgestaan bij de geschiedenis van het restaurant? Want waarom eten we eigenlijk tussen vier muren aan een gedekte tafel bij kaarslicht, muziekje op de achtergrond, en prachtige gerechten uitgeserveerd door een zwarte brigade? En niet, zeg in kleine individuele kassen?
Van herberg tot restaurant
Daarvoor moeten we terug naar het Parijs van de 18e eeuw. Voordat restaurants in schwung raakten, waren herbergen vooral plaatsen waar reizigers voeding en onderdak geboden werd. Je kwam, je schoof aan en at wat de pot schafte. Ook Nederland heeft nog zo’n oude herberg, namelijk Grand Hotel De Draak in Bergen op Zoom dat werd geopend in 1397 (!).
Wina Born schrijft in haar boek Eten door de Eeuwen uitvoerig over de geschiedenis van het restaurant. In 1792, in de eerste jaren van de Revolutie, evolueerde het restaurant van noodzakelijk kwaad – even een natje en een droogje scoren – tot een plek waar culinaire cultuur kon groeien en waar creativiteit werd gestimuleerd. Niet meer de kok van prins Pietje of markies Jantje gaf lijn aan de gerechten, maar de chef van een onafhankelijk restaurant.
Het eerste restaurant werd dus in Parijs geopend door een zekere Beauvillier. De naam ‘restaurant’ ontleende hij aan een gaarkeuken waar soep en bouillon werden verkocht, die de eigenaar Bailleul restaurant noemde: iets wat verkwikt, aldus Wina Born. Denk maar aan het Engelse restore.
Van de ontwikkeling die daarop volgde, plukken we nog steeds de culinaire vruchten, want wereldwijd werd het van origine Parijse concept gekopieerd. Maar deze Nederlandse restaurants breken met de traditie en herontdekken de vorm – en met name de locatie – van het restaurant. 10 restaurants op een bijzondere plek.
Restaurants op bijzondere plekken
1. De onbewoond-eiland-locatie
Een paar jaar geleden werd het glazen (zoals een kas) restaurant op het Vuurtoreneiland in het water tussen IJburg en Durgerdam (het IJmeer) geopend en sindsdien is het er elke zomer bomvol. Gelukkig bleef dat niet onopgemerkt en besloten de eigenaren er een winterrestaurant te openen!
Elke zomer is het weer haasten geblazen: van mei tot en met september opent het Vuurtoreneiland de deuren van haar restaurant dat alleen per boot bereikbaar is, en bovenal binnen no time is uitverkocht.
Vanaf het Lloydhotel in Amsterdam word je per boot naar het eiland gebracht, waar je een zinderend viergangendiner staat te wachten. Het genot begint al op de boot met een huisgemaakt hapje (en glas bubbels), waarna je in het glazen restaurant aan het open water geniet van de rest. Een vette aanrader!
2. Locatie scheepswerf: Helling 7
Deze Amsterdamse nieuwkomer op de NDMS-werf kijkt uit op de laatste actieve scheepswerf van de stad, of beter gezegd: het restaurant is onderdeel ván de scheepswerf. Zoals het Parool schreef, kun je vanaf het terras bij Damen Shiprepair de vonken zien vallen.
Architect Marijn Droog heeft in zijn ontwerp oude materialen van de werf opgenomen, dat geeft het gebouw iets filmisch en avontuurlijks. Zo is de houten vloer een voormalig scheepsdek en de palen zijn oude stutten die werden gebruikt bij de scheepsbouw. De uitschuifbare terrasoverkapping is gemaakt van een hangar van Rotterdam The Hague Airport.
In de keuken van restaurant Helling 7 wordt gekookt op open vuur, net als bij het nieuwe restaurant Bois op het Hem-terrein (ook een bezoekje waard!). Chef-kok Dirk Mooren is meester van het vuur en experimenteert er op los. Zo rookt hij ananassen boven het vuur voor het dessert en transformeert hij knolselderijen tot zacht gekaramelliseerde steaks.
3. De 70 meter hoge locatie
Eten op grote hoogte? Jawel hoor, dat kan in het Smakenrad, een 70 meter hoog reuzenrad met gondels die zijn omgetoverd tot kleine sfeervolle privé restaurants. Van ‘s ochtends vroeg tot ‘s avonds laat mag je komen eten in het rad, want er wordt zowel koffie, ontbijt als een tweegangendiner geserveerd. De gondels zijn helemaal gesloten en winddicht, je kunt dus heerlijk behaaglijk genieten van het uitzicht én het eten. Er is altijd keuze tussen vlees, vis en vega en op donderdagavond kun je genieten van lekkere streetfood snacks.
Het Smakenrad is een initiatief van Bram Verleg van Foodtastic Events en stond eind 2021 in Enschede. Naar verwachting komen ze dit jaar terug. Reserveer hier je gondel.
Meer restaurants op bijzondere plekken:
4. WT Urban Café, Utrecht: dineren in een industriële watertoren.
5. Sterkwater: dineren langs de Hollandse Waterlinies. Deze linie vormde de verdediging van de randstad tegen vijanden uit het zuiden en oosten. Deze adembenemende verdedigingslinie vormt de locatie van pop-up restaurant SterkWater.
6. Hoftrammm, Den Haag: 2,5 uur lang dineren in een rijdende tram. Het menu is samengesteld door Pierre Wind.
7. Culiair: dineren in het enige luchtballonrestaurant ter wereld met gerechten van Meesterkok Angélique Schmeinck die met de hete lucht van de ballon zelf kookt.
8. Panorama Rail Express: tijdens een drie uur durende rit over het Nederlandse spoorwegennet krijg je een viergangendiner voorgeschoteld, samengesteld door sterrenchef Edwin Soumang.
9. REM-eiland, Amsterdam: van illegale piratenzender in de Noordzee tot restaurant in de Amsterdamse Houthaven. Dineren in een oude zendmast dus!
10. Villa Augustus, Dordrecht: een knappe plek, midden tussen de groenten van de groentetuin. Dit restaurant is gelegen in het voormalige pompgebouw en een oase als je graag from farm to table eet.