Melvin Sturm Inspiratie 10 aug 2024, 12:00

Leestijd: 6 minuten

Agossie: dit prijswinnende witbier redt de korenwolf van uitsterven

Het Korenwolf Wit van Gulpener won onlangs goud bij de gerenommeerde Dutch Beer Challenge. Het biertje – dat nog niet zo lang geleden een nieuw jasje kreeg – gooide hoge ogen bij de bierjury en draagt een bijzonder verhaal met zich mee. Hoe dat precies zit en waarom de redactie van Culy door de Limburgse graanvelden struinde, ontdek je hier.

Wie van bier houdt, kent het Korenwolf-bier van Gulpener. Het witbier staat al 30 jaar steady in the game en is uitgegroeid tot een vaste waarde voor de Limburgse bierbrouwerij. Inmiddels weet men precies wat je krijgt: een fris bier dat voor het eerst zijn intrede deed toen witbier in Nederland een ware hype was. Geen poespas: gewoon lekker bier, maar wél met de Limburgse trots en ingrediënten die het verdient.

Dít is de (vuile) reden dat je altijd een partje limoen bij Mexicaans bier krijgt

De (her)geboorte van het Korenwolf-biertje

Natuurlijk is het fijn als je jezelf in al die jaren als stabiel biertje in de basiself hebt geknokt en mensen precies weten wat ze aan je hebben. Maar zoals iedere relatie die 30+ jaar meegaat, moet de boel soms opgezweept worden. Je zoekt wat meer spanning om ervoor te zorgen dat het interessant blijft.

Voor het Korenwolf-bier geldt hetzelfde. Het gerstenat is namelijk een één-tweetje tussen de bierbrouwerij en de korenwolf, maar anno 2024 is die samenwerking begonnen aan zijn tweede jeugd.

De eerste witbier-hype

In 1995 vonden de twee partijen elkaar voor het eerst. Nederland maakte in die tijd kennis met witbier: een introductie die door veel bierliefhebbers met open armen werd ontvangen. Het duurde niet lang voordat het speciaalbier razend populair werd en niet aan te slepen was.

Terrassen, kroegen en supermarkten verkochten het als warme broodjes over de toonbank. Natuurlijk kun je als gerespecteerde bierbrouwerij dan niet achterblijven.

Namens Gulpener moest er dus een witbier op de markt komen. De brouwerij kiest al meerdere generaties – als het even kan – impact boven winstmaximalisatie. Dat gebeurde in het verleden door ervoor te kiezen om graan niet meer in te kopen op de wereldmarkt, maar gewoon bij de boer om de hoek.

In die tijd een rigoureuze stap met financieel risico, maar kenmerkend voor het Limburgse merk. Nu richten ze hun pijlen op 2030: het jaar waarin ze fossielvrij willen brouwen. Ambitieus, maar niet ondenkbaar, want Gulpener heeft het al voor elkaar gekregen om het meest duurzame brouwhuis van Europa te creëren.

Culy ontdekt… het nieuwe duurzame brouwhuis van Gulpener (en dat is zó tof!)

Korenwolf en Gulpener slaan handen ineen

Terug naar 1995. Toen het witbier ontwikkeld werd, was het niet meer dan logisch om te kijken of er meer in het vat zat dan bier alleen. De vraag was niet óf er een maatschappelijk thema aan het bier gehangen kon worden, maar wélk.

Al snel kwam Gulpener uit bij de uitstervende korenwolf: een klein knaagdier met het uiterlijk van de hamsters van die ene grote landelijke supermarkt, maar met het DNA van Limburg pompend door zijn aderen. Zeg maar de Limburgse versie van de Europese hamster.

Wat is een korenwolf?

De korenwolf is een opvallend knaagdier vanwege zijn grootte en kleurrijke vacht. Hij is aanzienlijk groter dan de meer bekende huisdwerghamsters. Het beestje heeft een lengte van 20 tot 35 centimeter en een gewicht van 150 tot 500 gram. Zijn vacht is bruin met zwarte vlekken aan de bovenzijde, terwijl zijn buik zwart is. Dit maakt hem makkelijk te herkennen.

De korenwolf is niet zomaar een knaagdier; het schattige diertje speelt een belangrijke rol in ons ecosysteem. Het staat inmiddels ook symbool voor de uitdagingen waarmee de natuur in Nederland te maken heeft.

Historisch gezien kwam de korenwolf in grote delen van Nederland voor, maar vooral in Limburg, waar hij zich thuis voelde in de graanakkers. Met de nadruk op kwam, want de korenwolf heeft het al jarenlang loodzwaar en was in de jaren 90 zelfs bijna helemaal uitgestorven in Nederland.

De korenwolf redden met bier drinken

Je kunt wel stellen dat de korenwolven daardoor bezig waren aan een soort Expeditie Robinson on steroids. In de nineties kregen ze een laatste immuniteitsmunt toegeworpen door Gulpener en de provincie Limburg, om toch nog een ronde verder te komen. Gulpener investeert sindsdien een percentage van alle verkochte Korenwolfbiertjes in fokprogramma’s, de natuurbehoudstichting en de bescherming voor de korenwolf in Limburg.

En dat is hard nodig, want de korenwolf wordt ernstig bedreigd in Nederland. De intensieve landbouw en verstedelijking hebben hun natuurlijke leefgebied drastisch verkleind. Ook het gebruik van pesticiden heeft een negatieve invloed op de korenwolf, doordat het zijn voedselbronnen en leefomgeving aantast. In Limburg is is de korenwolf uitgegroeid tot een symbool van regionale trots. Zijn strijd om te overleven staat symbool voor de bredere strijd voor natuurbehoud in Nederland.

Vernieuwde receptuur voor het Korenwolf Wit

Hoewel het in 2024 niet zo dramatisch is gesteld met de korenwolf als in de jaren negentig, is er nog geen enkele aanleiding om de vlag uit te hangen. Sterker nog: hij hangt eerder halfstok dan fier overeind. En dus heeft Gulpener zowel het bier als het beestje nieuw leven ingeblazen.

De brouwerij brengt Korenwolf nu als apart merk op de markt. Het aloude recept is afgestoft en van allerlei kanten opnieuw bekeken. Het biertje heeft een verhoogd alcoholpercentage gekregen om meer smaak te creëren en kent verschillende aanpassingen in de receptuur. Het wordt gebrouwen met 4 soorten granen en is fris, zoet, kruidig en romig. Met een heuse make-over en flinke dosis zelfvertrouwen won het Korenwolf Wit onmiddellijk goud in de categorie witbier op de gerenommeerde Dutch Beer Challenge.

Fok de korenwolf!

Een beter visitekaartje kunnen de makers niet wensen, want hun doel om de korenwolf te redden, komt hierdoor weer een stap dichterbij. De afgelopen jaren zijn er verschillende fokprogramma’s opgezet om het beestje te redden. In dierentuin GaiaZOO worden de diertjes gefokt en uitgezet in de Limburgse natuur.

Dat gebeurt op dit moment op speciaal toegewezen stukken waarbij gepassioneerde biologen er alles aan doen om de populatie van het knaagdier te doen groeien. Het lastige hieraan is dat de aangewezen plekken niet altijd de garantie hebben dat ze voor meerdere jaren blijven staan. Dat betekent dat het kan voorkomen dat een stukje natuur ineens met de grond gelijk wordt gemaakt, waarna het hele verhaal weer van voor af aan kan beginnen.

Hoe gaat het nu?

Op dit moment is de populatie van de korenwolf gestabiliseerd. Dat is ergens goed nieuws, omdat de teller eerder hard naar beneden liep, maar blijft ondertussen ook een uitdaging, omdat er uiteindelijk wel een groei moet plaatsvinden zodat de beestje toekomstbestendig zijn. Als dat betekent dat we daardoor wat vaker een Korenwolf Wit van Gulpener moeten opentrekken doen we dat met alle liefde, want aan het bier schort het niet.

Meer bier-inspiratie:

• Dít is de (vuile) reden dat je altijd een partje limoen bij Mexicaans bier krijgt
• Witbierspritz met rozemarijn en frambozen uit het nieuwe Foodies Magazine
• Culy Homemade: mosterdsoep met spekjes en biercroutons