Van Arubaanse rum tot zuurdesem: hoe Aruba uitgroeit tot culinaire bestemming
Aruba ontpopt zich heel langzaam tot een ware culinaire bestemming. In sneltreinvaart worden er goede restaurants geopend, vind je er nu desembrood, matcha-cake (echt waar) én lokale producten die niet eerder verkrijgbaar waren. Culy raakte nieuwsgierig en vertrok naar de zon om de culinaire kant van het Caribische eiland te ontdekken. Want hoe culinair is Aruba anno 2024?
Op reis naar Aruba
Aruba heeft het imago van een eiland vol hagelwitte stranden, turquoise blauwe zee en een garantie op mooi weer. Wie naar ‘de parel van de Caraïben’ vliegt, weet precies wat het voorgeschoteld krijgt. Verrast worden op culinair vlak, werd je er tot voor kort niet snel.
Het was een beetje zoals die ene brasserie om de hoek die jarenlang hetzelfde menu serveert: niet spannend, wel lekker. Is daar wat mis mee? Absoluut niet. Wanneer je voor rust en ontspanning komt, is het Caribsche eiland the place to be.
Een Amerikaans toevluchtsoord
Veel Amerikanen zien Aruba daarom als het perfecte toevluchtsoord om hun beperkte vakantiedagen – gemiddeld zijn dat er vaak slechts 10 per jaar – te slijten. Even bijkomen voordat je weer aan de bak moet.
Dat het vooral Amerikanen zijn die je ziet op het eiland is niet gek. Naar New York is jhet slechts 4,5 uur vliegen en Miami ligt praktisch om de hoek. De White Lotus-achtige locatie biedt het perfecte podium voor pasgetrouwde koppels en hun honeymoon. Of gepensioneerde stellen die van de zon komen genieten.
Dit is waarom mensen massaal hun friet in een milkshake dippen
Ruim 70% van alle toeristen komt uit ‘the States‘ en in de loop der tijd is Aruba zich daarop gaan aanpassen. Amerikaanse ketens als Wendy’s en Taco Bell zijn alom vertegenwoordigd op het relatief kleine eiland van 180 vierkante kilometer.
Bij de meeste restaurants word je standaard verwelkomd met een enorm glas water dat tot de nok toe gevuld is met ijsklontjes. Of je eet er porties die groter zijn dan je hoofd.
Chef’s table-restaurants
Maar wie zich inleest en op zoek durft te gaan naar de lokale smaken van Aruba, merkt al snel dat het eiland in beweging is. Aruba wil zichzelf op de kaart zetten en een treetje hoger op de culinaire ladder komen te staan. De stempel van culinaire bestemming heeft het land op dit moment namelijk (nog) niet.
En dus worden jonge (Arubaanse) chefs gestimuleerd hun kennis en kunde uit te voeren op het eiland en een ander manier van dineren aan te bieden. Het resulteert erin dat chef’s table-restaurants er als paddenstoelen uit de droge grond schieten: een nieuwe ervaring voor veel toeristen op het eiland.
Vakantie op Aruba? Dit zijn de lekkerste restaurants en hotspots die we hebben bezocht
Dat komt niet alleen door de portiegrootte van de gerechten, maar ook door het entertainmentgehalte dat erbij komt kijken met een showtje hier en daar. Dat klinkt platter dan het is, want voor veel chefs is dit simpelweg dé manier om de gasten hun filosofie en verhaal te kunnen vertellen terwijl ze hun menu bereiden. Maak je geen zorgen: circustaferelen worden je bespaard.
De eerste generatie lokale boeren
De wereldwijde trend van korte ketens – je haalt producten het liefst zo dicht mogelijk bij huis vandaan – is ook op Aruba een belangrijk speerpunt geworden bij restaurants in het hogere segment. Maar goed; een trend volgen is één, ‘m uitvoeren is een tweede.
De ambitie om producten van het eiland te gebruiken is mooi, maar niet onbeperkt. Veeboeren zijn er niet en gewassen verbouwen is er extreem moeilijk door de droge grond en de gemiddelde temperatuur van 30 graden Celsius.
Tot enkele jaren geleden waren boerderijen die gewassen verbouwden niet vertegenwoordigd op het eiland. Toen de wereld in 2020 even stil kwam te staan door COVID-19, forceerde het alle Arubanen die op dat moment in het buitenland verbleven terug te gaan naar het eiland.
Daar zaten veel knappe koppen tussen die in die periode het roer omgooiden en zich definitief nestelden in hun thuisland. Door de extreme omstandigheden is het verbouwen van groenten op Aruba eerder weggelegd voor een scheikundige dan voor een traditionele boer.
En precies om die redenen liggen de meeste nieuwe initiatieven bij (oud-)scheikundigen die er hun missie van maken iets op Aruba te realiseren dat nog niet eerder gedaan is.
Tomaten en paddenstoelen van Arubaanse grond
297 Farm is een van die boerderijen waar ze sla, verse kruiden en bladgroenten verbouwen. Daar is een speciaal systeem voor ontwikkeld waarbij de gewassen in op maat gemaakt stellages boven de grond worden gekweekt in plastic bakken. De groenten worden continu voorzien van een dun laagje water en uit de directe zon gehouden door speciaal ontworpen kassen.
De technische specificaties laten we even voor wat het is, maar deze manier van ‘boeren’, heeft de toon gezet voor soortgelijke initiatieven. De overheid investeert in de boerderijen, wat resulteert in sla, kruiden, komkommers, paddenstoelen en zelfs tomaten van Arubaanse komaf.
Arubaanse rum en koffielikeur
Hoewel de oogst nog niet genoeg is om het hele eiland te eten te geven, laat het zien waartoe Aruba allemaal in staat is en worden restaurants daar als visitekaartje voor gebruikt. Dat de corona-periode op de lange termijn een positieve bijdrage heeft gehad aan het eiland, blijkt ook soortgelijke initiatieven.
Zo opende de eerste distilleerderij van het eiland haar deuren met koffielikeur van aloë vera en authentieke rum. Als je de primeur van die laatste wil meemaken heb je geluk: de rijping van een jaar is bijna volbracht.
En hebben we het al gehad over de fantastische desembroden en patisserie die je bij bakkerij T2 Pan kunt halen? Ook weer zo’n covid-parel van een thuisbakkerij die uitgroeide tot vaste leverancier voor diverse restaurants. Langzaam maar zeker krijgt het eiland daardoor ook een culinaire eigen smoel, waarbij meerdere schakels met elkaar verbonden zijn.
De traditionele keuken van Aruba
Maar zonder geschiedenis geen toekomst, want hoewel de traditionele keuken niet bij iedereen op het netvlies gebrand staat, heeft Aruba veel te bieden. De oorspronkelijke Arubaanse keuken is een mix van invloeden uit Zuid-Amerika, Afrika, Nederland en de omliggende Caribische eilanden.
Gerechten zoals keshi yena (een gevulde kaas met gehakt), funchi (Arubaanse polenta) en stoba (stoofpotjes) worden al generaties lang doorgegeven en vormen nog steeds de basis van de eilandkeuken. Het zijn gerechten die gemaakt worden van lokale ingrediënten zoals vis, geitenvlees en plaatselijke kruiden.
Wie puur voor het eten Aruba wil ontdekken, komt op het eiland goed aan zijn trekken. High end-restaurants geven je een voorzichtige blik op de toekomst, chefs gebruiken nieuwe technieken, koken vegan en laten zien waar ze naartoe willen.
Tegelijkertijd laat de traditionele keuken zien waar het eiland vandaan komt en wat het nog steeds te bieden heeft. Je eet er de meest verse vis van de grill of uit de frituur of ontbijt er met authentieke pastechi (pastei gevuld met kaas).
Hoe toegankelijk is de nieuwe keuken van Aruba?
De kloof tussen het lokale eten en de nieuwe stroming is nog groot. Wie het beste van de Arubaanse keuken wil proeven, moet soms diep in de buidel tasten, maar het eiland doet zijn best om het prijsverschil minder groot te maken door het organiseren van diverse food-events om de lokale bevolking en toeristen kennis te laten maken met de nieuwe smaak van Aruba.
Zoals wel vaker gebeurt, zal in de loop der tijd de nieuwe stroming vanuit de high end-restaurants naar beneden zakken, zodat ook het middensegment een kwalitatieve boost krijgt. Misschien is het daarom juist nu het ideale moment om Aruba te ontdekken.
Doordat er zoveel gebeurt en er nieuwe restaurants blijven openen zonder dat je het doorhebt, zit je op de eerste rij van een heuse Arubaanse voedselrevolutie. Samen met de pracht van het eiland maakt dit Aruba op dit moment één van de spannendste bestemmingen in de Caraïben.
Wanneer mogen we terug?
Meer artikelen over culinaire bestemmingen:
- Alles over Rueda wijn: hét pareltje van de Spaanse wijnwereld
- Vakantie op Aruba? Dit zijn de lekkerste restaurants en hotspots die we hebben bezocht
- De bliktomaten van Mutti zijn de állerlekkerste: zo gaan ze van tak tot blik