Redactie Drinken 5 feb 2017, 20:00

Leestijd: 5 minuten

Culy ontdekt… port in Porto

Glühwein, move over. Deze winterse dagen drinken we port. Als dessertwijn met een chocolademousse of als aperitief. En het liefst tussen de locals in Porto, de gezellige thuishaven van deze zoete wijn.

Tekst: Sofie Vermooten van Something Somewhere

Enkele hoogtepunten uit de Portugese culinaire wereld zijn bacalhau (kabeljauw), pastel de nata (zoete gebakjes met een soort puddingvulling van ei) en het gebruik van pittige piri-piri kruiden.

Maar over de grens is Portugal toch echt het meest bekend vanwege zijn wijnen, bijvoorbeeld uit de streken Alentejo en Douro. Deze laatste is tevens de thuisbasis van de bekende versterkte portwijn. Een bezoek aan de stad Porto in het noorden van Portugal, gelegen aan de monding van de rivier de Douro, is dan ook dé ideale hotspot voor een portproeverij.

Porto is hot

Porto is hot hot hot als citytrip. Ook onder de Nederlanders, dat merken we wel als er werkelijk overal om ons heen Nederland wordt gepraat. Gezellig hoor, vooral als je net als wij al een jaar op reis bent, maar liever zoeken we het gezelschap van locals op.

De muziek en het gezellige geroezemoes op het terras van café Aduela, vlakbij Praça de Carlos Alberto, trekt onze aandacht. In dit kleine, donkere café bestellen we ons eerste glas port. En hoewel er tientallen merken en soorten port bestaan, schenkt de barman gewoon wat in en geeft ons er een bakje gebrande kastanjes bij. Het café is gezellig druk, de port zoet en de gezouten, warme kastanjes een lekkere tegenhanger.

Niets voor locals

Eenmaal een plekje bemachtigd aan een van de smalle tafeltjes, raken we in gesprek met Vítor Miller, de oprichter van Ziggymap. Deze toeristenplattegrond tipt leuke, onbekende adressen ‘where the locals hang out, eat, drink and shop’.

Later neemt hij ons letterlijk mee op sleeptouw door de leukste straten van het art district van Porto en vertelt hij ons dat hijzelf, zijn vrienden en eigenlijk alle locals in Porto helemaal geen port drinken. Zij kiezen eerder voor een glas wijn – ook de beste tafelwijnen komen uit de Dourovallei – of een speciaal biertje van Cerveja Letra. Ook de verzameling porthuizen aan de overkant van de rivier de Douro schijnt nogal een toeristending te zijn.

Port proeven op de markt

Vítor tipt ons om de volgende dag naar Mercado do Bolhão te gaan – een drukke markt in een prachtig monumentaal open pand – waar locals vlees, groenten, bloemen, vis en kruiden kopen, toeristen hun souvenirs scoren en wij bij verschillende shops port kunt proeven. Bolhão Wine House is zo’n gezellige en drukbezochte shop.

Wij belanden bij een ander, heel klein kraampje, dat al tientallen jaren gerund wordt door een Portugees echtpaar. De vrouw des huizes laat ons kennis maken met port van verschillende huizen als Graham’s, Sandeman, Taylor’s, Ferreira en Messias.

We proeven het verschil tussen rode en witte port en tussen tawny, ruby en reserve, totdat we bijna het verschil tussen de flessen niet meer proeven. We slaan een paar lekkere exemplaren in voor thuis (ons favoriet: de zoete, volle tien jaar oude ruby van Messias) en vervolgen onze tocht door de stad.

Favoriet: de robijnrode ruby

Hoewel een tourist trap, we maken toch de wandeling naar de overkant van de rivier. Vanaf de stad zelf heb je al een geweldig uitzicht op Vila Nova de Gaia; het gedeelte van Porto waar van oudsher de vaten vol port worden opgeslagen in kelders om verder te rijpen.

Vandaag de dag heeft ieder bekend portmerk er een kelder voor rondleidingen, proeverijen en verkooppraatjes. Oftewel: een must-visit tijdens onze portproeverij. Met de über-toeristische kabelbaan Teleférico de Gaia dalen we af naar het hart van Gaia, waar we het pand van Quevedo betreden.

De rondleiding slaan we over, we gaan direct proeven. Een ruby en een tawny wel te verstaan, de twee meest bekende portsoorten. De robijnrode ruby is zoet, vol, smaakt naar bessen en drinkt makkelijk weg. De langer gerijpte tawny is lichter van kleur en meer karamelachtig van smaak.

Wederom blijkt de makkelijk drinkbare ruby mijn favoriet (vriend kiest liever tawny, smaken verschillen), maar leuker is eigenlijk dat we hier pas echt meer leren over het maakproces van port.

Geplet met de voetjes

Zo leren we dat de druivensoorten Touriga Nacional, Touriga Franca, Tinta Barroca, Tinta Roriz en Tinta Cão veelal gebruikt worden voor rode en Malvasia Fina, Gouveio, Rabigato en Viosinho voor witte port. En dat die druiven in september geoogst worden op de quintas aan de Douro ten noorden van Porto.

Dat ze daarna geplet worden (vroeger met de voetjes, nu in stalen tanks) en het fermentatieproces gestopt wordt door er een soort brandy aan toe te voegen. Hierdoor worden niet alle suikers in alcohol omgezet en krijgt de port zo zijn zoete smaak krijgt.

We lezen dat hun ruby portwijn vervolgens verder rijpt in roestvrij stalen vaten, maar de tawny in oude houten exemplaren waar al eerder wijn in heeft gerijpt. Dat de houten vaten vol portwijn vroeger per schip van de Dourovallei naar handelsstad Porto werden gebracht om daar in de kelders van Gaia opgeslagen en verkocht te worden, maar dat nu gewoon per vrachtwagen gebeurt. Dat het frissere kustklimaat van Porto er voor zorgt dat de portwijn in Gaia langzamer rijpt dan in de Dourovallei zelf. Het mag dan toeristisch zijn, leerzaam is een bezoek aan Gaia wel!

Witte port met tonic

We dronken port tussen de locals in een café in de stad. Proefden en kochten het rode en witte vocht op een leuke markt. En leerden alles over deze versterkte wijn in de toeristische wijnkelders in Gaia.

Conclusie: we zijn geen kenners genoeg om precies het verschil tussen de verschillende porthuizen te vertellen, maar zijn wel fan geworden van dit zoete drankje. De combinatie met chocola is te gek: de volgende keer dat je naar een restaurant gaat, vraag dan eens om een goede port bij je chocoladedessert of kaasplankje.

Old news? Probeer dan eens de jonge en kosmopolitische rosé port, een exclusievere vintage of een mix van witte port met tonic of bitter lemon. Cheers!

Sofie reist samen met haar vriend Bas door heel Europa. Met Something Somewhere reizen en werken ze voor onbepaalde tijd als freelance journalist en video producer. Voor Culy.nl proeft ze in alle landen die ze aandoet een onbekende of bijzondere lokale specialiteit.