Redactie Drinken 20 jul 2013, 18:00

Leestijd: 6 minuten

Alles uitgelegd over whisky

Whisky: waar komt het vandaan, hoe drink je het en wat zijn dé whiskytrends van dit moment? We vroegen het aan whisky-kenner Sietse Offringa.  

Sietse, kun je iets over jezelf vertellen? Hoe ben jij in ‘de whisky gerold’?

Ik ben Sietse Offringa, 26 jaar oud en werk als Brand Ambassador Whisky voor Maxxium Nederland. In die rol geef ik proeverijen, masterclasses en personeelstrainingen door het hele land en ben ik het gezicht voor Highland Park, The Macallan en The Famous Grouse.

Whisky is mijn passie; ik ben er als het ware mee opgegroeid. Mijn vader, Hans Offringa, is een bekend whiskyschrijver en –expert. Hij nam me op jonge leeftijd al mee naar Schotland en liet me later voor het eerst whisky proeven. Op een prettige manier: hij zette een glas whisky voor mijn neus en leerde me stapsgewijs goed ruiken en proeven. Ik raakte gefascineerd door de grote verschillen tussen en enorme verscheidenheid aan whisky’s.

In 2006 werkte ik een maand lang op een Schotse distilleerderij, onder het leermeesterschap van Jim McEwan (een zeer gerespecteerd persoon in de whiskywereld). Eenmaal terug in Nederland monsterde ik aan op whiskyfestivals, las ik boeken over whisky en organiseerde ik zelf ook proeverijen. Toen ik de vacature voor Brand Ambassador Whisky zag, dacht ik: dit is mijn droombaan!

Hoe herken je goede kwaliteit whisky en hoe proef je het verschil tussen ‘goede’ en ‘slechte’ whisky?

Mooie vraag! Goede en slechte whisky is in mijn beleving vooral een kwestie van smaak. Smaak is persoonlijk, dus het verschil tussen goede en slechte whisky zit vooral in de ervaring van degene die het proeft. Ik geloof niet dat whiskyproducenten whisky’s van slechte kwaliteit op de markt brengen, ze staan immers achter hun product en er zijn wereldwijd altijd liefhebbers voor te vinden. Tenzij er echt een fout in de productie is gemaakt, of de whisky gerijpt heeft in slecht vaten, spreek ik niet over vermeende slechte kwaliteit. En als zoiets voorkomt, dan verwacht ik ook niet dat ze de whisky zomaar bottelen.

Wat is nu eigenlijk het verschil tussen whisky en whiskey? En waarom noemen Amerikanen het ‘Scotch’?

De schrijfwijze van het woord whisky zegt iets over de herkomst van de desbetreffende fles. Staat er whiskey mét een ‘e’ op, dan komt het uit Ierland of Amerika. Whisky zonder ‘e’ is de naam die de Schotten (en de rest van de wereld) hanteren.

Wanneer we in Nederland over whisky praten, in algemene zin, schrijf je whisky, dus zonder ‘e’.

Het woord ‘Scotch’ slaat op whisky uit Schotland, die in Amerika bijzonder populair is geworden tijdens en na de Drooglegging. In principe mag je alle whisky uit Schotland ‘Scotch’ noemen.

Wat raad jij aan: whisky als aperitief of digestief?

Dat hangt voor mij compleet van de whisky af! Een lichte, fruitige whisky drink ik bijvoorbeeld eerder als aperitief, terwijl een zwaardere, sherry-achtige of rokerige whisky mij beter bekoort na het eten.

Wat zijn lekkere foodcombinaties met whisky?

Hier zie ik in het hele land mensen erg gelukkig van worden: het juiste eten met de juiste whisky’s. Enkele voorbeelden die ik vaker zie terugkeren: een (licht) rokerige whisky, bijvoorbeeld Highland Park, met zalm of oesters; een rijke fruitige whisky zoals The Macallan met een stukje paté; of een duet met een zware jongen als Laphroaig, die met zijn aroma van turfrook goed gepaard gaat met een blauwaderkaasje. Maar vooral: experimenteer hiermee! Verschillende sterrenkoks werken graag met whisky, een aantal combinaties (van onder andere Therèse Boer) staan in het boek De Smaak van Whisky, geschreven door mijn vader.

Wat zijn goede mixjes als je whisky niet puur wil drinken? Is een whisky-cola bestellen echt not done, of juist weer hip?

Het leeuwendeel van de Nederlands whiskydrinkers drinkt whisky in de mix. Daar is in mijn ogen echt niets mis mee. Aan de andere kant is er een flinke groep liefhebbers die hun whisky juist puur waardeert. Uiteindelijk gaat dit ook om smaak: alleen jij weet wat je lekker vindt en wat je niet lekker vindt.

Een trend die nu speelt is het mixen van whisky met Ginger Ale. Dit frisdrankje met gember sluit naadloos aan op het kruidige karakter van Schotse whisky. In Schotland is dit drankje zo populair, dat The Famous Grouse het aanbiedt in fusten. Daar drink je Ginger Grouse uit een pint, rechtstreeks van de tap. Dit drankje trekt steeds meer jongere consumenten naar whisky toe. Ook bij vrouwen valt het erg goed in de smaak.

Drink je echt goede whisky nu met of zonder ijs?

Als je ijs in je whisky lekker vindt, zeker doen. IJs verkoelt de whisky, wat hem in smaakbeleving zachter maakt. Ook je smaakpapillen worden kouder door ijs te gebruiken, waardoor de smaak pas later ontvouwt in je mond. Daarnaast smelt het ijs, wat bijna hetzelfde is als de whisky aanlengen met water en de smaak zachter doet binnenkomen. Houd je van een koude whisky, doe er dan vooral zo veel mogelijk ijs in, want dan smelt het minder snel. Er zijn overigens ook speciale whisky stones ontwikkeld die de whisky wel verkoelen, maar zelf niet smelten.

Een trucje om de smaak te ontdekken: neem een klein slokje water in de mond en giet daar een beetje whisky bij. Dan rollen de smaken zich uit als een dekentje en blijft de whisky zacht wanneer je het doorslikt.

Wat kun je als whisky-leek nu het beste voor het eerst bestellen in een bar? Kortom: met welke ‘bestelling’ zit je altijd goed?

Ginger Grouse! Het mixje maakt de whisky zeer toegankelijk, en als jij het niet lekker vindt, dan maak je er altijd iemand anders blij mee. Wil je liever de whisky puur proberen, dan zou ik kiezen voor een glaasje Famous Grouse (als je een blended whisky wilt proeven) of Glenfiddich 12 Years Old (als je een single malt wilt proberen). De meeste liefhebbers van single malt whisky zijn begonnen met Glenfiddich.

Kun je goede hotspots noemen in Nederland waar je echt lekkere whisky kunt drinken?

Er zijn verschillende zaken die zichzelf specialiseren in whisky. Steeds meer restaurants en bars hebben een respectabel assortiment aan whisky’s. Het meest uitgebreide vind je in Amsterdam: whiskycafé L&B aan de Korte Leidsedwarsstraat. Daar staan meer dan 1500 whisky’s achter de bar; ook eigenaar Leon Elshof weet er zeer veel van.

In Rotterdam is er de Jazz & Cigar Bar, voor degene die ook graag een sigaartje rookt bij zijn whisky, maar ook restaurant Zwethheul, die culinair genieten combineert met het vloeibare goud. Bij de Drie Gezusters in Groningen wordt The Ginger Grouse perfect op het terras geserveerd en in Zwolle staat bier & whiskycafé De Abdij met een leuke lijst aan whisky.

Wat is jouw favoriete whisky en hoe drink jij ‘m het liefst?

Die lijst is een stuk langer dan één, ben ik bang. Er zijn zoveel verschillende smaken dat ieder moment zijn eigen whisky kent. Het hangt voor mij compleet af van de stemming, situatie en het gezelschap.

Ik combineer genieten van whisky het liefst met muziek en vrienden.

De whisky die ik het vaakst drink is Highland Park 12 Years Old, van de Orkney eilanden boven Schotland. Die is zacht rokerig en een beetje zoet, voor mij perfect in balans.