Alles over cognac (en vieux!) en hoe je er lekker mee kunt koken
Cognac is een beetje een mysterieus drankje: iedereen kent het wel, maar wat ís het eigenlijk? Wat is het verschil met vieux? En kun je er ook lekker mee koken (spoiler: ja, dat kan zeker!). Culy duikt in de wondere wereld van deze sterkedrank.
Hoe wordt cognac gemaakt?
Cognac is een product dat gemaakt wordt van wijn: een wijndistillaat om precies te zijn. De drank is afkomstig uit het gelijknamige Cognac in Frankrijk. Dat is trouwens meteen een eerste criterium om van echte cognac te spreken: die móét uit die regio vervaardigd zijn, net als bijvoorbeeld champagne. Andere wettelijke vereisten om van cognac te kunnen spreken zijn:
- Cognac moet gemaakt zijn van witte druiven die worden geteeld in de Cognac regio. Meestal gaat het om een mix van Ugni Blanc, Folle Blanche en Colombard.
- De wijn die gebruikt wordt voor cognac moet dubbel gedistilleerd worden. Dat is het proces waarbij wijn verhit wordt en begint te verdampen. Wanneer die damp contact maakt met een koud oppervlak, condenseert ‘ie opnieuw tot een vloeistof, maar deze keer eentje met een veel geconcentreerdere smaak dan de oorspronkelijke wijn.
- Dit wijndistillaat moet vervolgens minstens 2,5 jaar in houten vaten rijpen. Dit is de periode waarin zich aroma’s beginnen ontwikkelen.
- Tot slot speelt ook het alcoholpercentage een rol: dat moet namelijk ten minste op 40% liggen.
Smaak
En zo transformeert wijn dus tot wat we kennen als cognac.
Hoe zich dat vertaalt qua smaak? Als een aromatische sterke drank met tonen van vanille, pruim, karamel, sinaasappel en abrikoos – al vallen er natuurlijk vast nog heel wat andere smaken in te herkennen. En natuurlijk zijn er ook weer heel wat verschillende soorten, waarbij de makers spelen met de smaken.
Cognac vs. vieux
Fun fact: in Nederland hebben wij in feite onze eigen cognac: vieux genaamd. In tegenstelling tot cognac wordt die echter niet gemaakt van wijn maar van een neutrale graan- of melasse alcohol. Door toevoeging van water en smaakstoffen verkrijgt men een drank die qua uiterlijk en smaak erg lijkt op zijn Franse tegenhanger.
Benieuwd hoe dat smaakt? Tegenwoordig is er een kwalitatieve craft versie van vieux op de markt: de Voerman Vieux. Erg lekker om puur te drinken, en bovendien ook een toffe basis voor cocktails. De vieux bevat botanicals als pomerans (bittere sinaasappel), vijgen, kardemom, kaneel en gemberwortel.
Koken met cognac
Of je nou een flesje cognac of een fles vieux in huis hebt: eigenlijk zijn beide exemplaren interessant genoeg om eens wat vaker in de keuken te gebruiken. De dames achter het geweldige DINER doen bijvoorbeeld een scheut cognac in hun witlofsoep met blauwe kaas: geniaal.
Ook wordt ‘t wel ‘ns gebruikt in pom, zoals bij deze vegetarische pom uit Paramaribo van Judith Cyrus. Sowieso matcht de sterkedrank heel goed met vollere ingrediënten als vlees, kaas, noten en chocolade. En in klassieke peperroomsaus kan een scheutje ervan eigenlijk ook niet ontbreken. Jeroen Meus heeft trouwens een recept voor in cognac gemarineerde zalm, een beetje zoals bij gravad lax. Klinkt verrukkelijk.