Nancy van Batenburg Inspiratie 2 okt 2018, 20:00

Leestijd: 3 minuten

Pretzels: zachte krakelingen met een bruin, chewy korstje

In New York eten ze ze op straat, uit de hand. In Duitsland bij een dikke pul bier. Pretzels zijn daar een hele gewone snack. Ook in Nederland zijn ze te koop: ze liggen onder andere bij de AH to Go. Maar waar komt de pretzel eigenlijk vandaan? En waarom zijn de Duitsers en New Yorkers er zo dol op?

Street food

Ze zijn zo New Yorks als gele taxi’s en het Empire State Building. De zachte krakelingen zijn daar bij eetkraampjes op straat te koop. Soms van een reusachtige grootte. Ook in Duitsland struikel je erover, vooral tijdens de Oktoberfesten. Brezel noemen ze ze daar.

Nog even voor de goede orde: we hebben het over de zachte variant, van brooddeeg. Er zijn ook knapperige pretzels, die meer als zoutjes gezien kunnen worden. De zachte pretzels zijn vaak stukken groter. Ook tref je ze – zeker in Duitsland – aan met andere toppings dan alleen grof zeezout.

Zonnebloempitten, gesmolten kaas, sesamzaad, maanzaad en zelfs karwijzaad bijvoorbeeld.

Dat bruine korstje

Vanwege de bereidingswijze hebben pretzels wel wat weg van die andere populaire broodsoort die onlosmakelijk is verbonden met New York: bagels.

Net als bij bagels wordt het deeg van de zoute krakelingen voor het bakken ondergedompeld in heet water met baking soda. Daarna laat je ze even staan, zodat er een droog korstje op ontstaat. Dat zorgt voor lekkere chewy pretzels.

Ook de kleur van een pretzel is opvallend: ze zijn donkerbruin gekleurd. Dat komt mede door dit waterbad: door de aminozuren in de baking soda, in combinatie met de suikers in het deeg. Dat noemen ze ook wel de maillard reactie. Je bestrijkt het deeg ook nog even met ei voordat het de oven in gaat.

Door hun vorm kunnen de krakelingen makkelijk worden opgehangen. In sommige bakkerijen waar pretzels worden verkocht, worden ze door de opening aan houten stokken gehangen.

Monniken

Het is best grappig dat je ze nu bij AH to Go kunt kopen als je nagaat dat de krakelingen al in de vroege Middeleeuwen zouden zijn uitgevonden, in Europa. Waarschijnlijk door monniken. In welk Europese land precies, daarover verschillen de meningen. De theorieën reiken van Italië tot aan Zuid-Frankrijk, Griekenland en Duitsland.

Feit is wel dat in de Christelijke kerk religieuze betekenis werd toegekend aan de pretzel. Deels vanwege de vorm, die wel wat lijkt op handen in gebed en met de drie gaten die zouden staan voor de Heilige Drie-eenheid (de Vader, de Zoon en de Heilige Geest). Daarom werden pretzels in de Christelijke kerk traditioneel gegeten op eerste Paasdag.

Pas in de 18e eeuw werden de pretzels vanuit Europa naar Amerika gebracht, door de Pennsylvania Dutch: een groep immigranten uit Duitsland en Zwitserland. Zij begonnen de snack ook te maken in Pennsylvania en van daaruit spreidden ze uit naar New York, Chicago en Philadelphia, waar ze nog steeds veel worden gegeten.

Zo maak je zelf pretzels

Zelf pretzels bakken, is niet moeilijk. Dat blijkt ook wel uit onderstaande video. Je hebt bloem, een beetje suiker, gist, melk, zout en boter nodig. En dan natuurlijk wat baking soda voor het pocheren. In onderstaande video zie je precies hoe je dat doet.

Pretzels zijn van zichzelf al lekker, gewoon uit de hand. Krijg je er droog-brood-associaties bij? Geen zorgen: je kunt ze uitstekend dippen in lekkere sausjes. Traditioneel gebruiken ze daar een mosterdsausje voor, maar hummus is ook heerlijk. Andere opties: een kaasdip (zo zagen we ze een keer geserveerd worden met Welsh Rarebit), lekkere mayo met een smaakje, of een ander lekker sausje.

Daarmee kun je ze ook prima als een soort appetizer serveren, in plaats van stokbrood of ander brood.

Dit vind je vast ook interessant:

• Alles over spätzle: het Duitse antwoord op pasta
• Bij Bar Alt in Amsterdam pairen ze fine dining met craft bieren
• Van flammkuchen tot choucroute: de lekkerste gerechten uit de Elzas