Pip Minkels Inspiratie 27 apr 2024, 14:00

Leestijd: 3 minuten

Alles over oranjekoek: dé Friese lekkernij met een verleidelijk roze laagje

Misschien heb je ‘m zelf al wel eens bij de bakker (of in de supermarkt) zien liggen: de Friese oranjekoek. Deze kruidige lekkernij ziet er alleen niet helemaal uit zoals de naam doet vermoeden – hij is namelijk roze. Maar hoe zit dat dan precies?

Wij vertellen je alles over dit verleidelijke gebakje.

Germaanse geboortekoek

De geschiedenis van de oranjekoek gaat erg ver terug. Tijd voor een kort geschiedenislesje!

De Friezen waren een Germaanse stam die in het noorden van ons huidige Nederland woonden – wat we nu dus kennen als Friesland. Dit volk bakte vroeger voor elke feestelijke gebeurtenis een andere koek, zo ook voor de geboortes van baby’s.

Hun geboortekoeken werden gemaakt op een langwerpige plaat met anijs, honing en zout. Deze koeken waren lang houdbaar en ze sneden werden in kleine stukken gesneden. Zo waren ze dus ook nog eens makkelijk mee te nemen.

Van lange vingers tot speculaas: dit is de geschiedenis van je favoriete koekjes

View this post on Instagram

A post shared by Laura Kieft | Laura’s Bakery (@laurasbakery)

Sinaasappelschil

Toch is de naam oranjekoek waarschijnlijk pas ergens in de 17e eeuw ontstaan. Rond deze tijd werd de sinaasappel namelijk steeds populairder in Nederland. Het oudst bekende recept voor oranjekoek stamt dan ook uit 1753 (!).

Het kruidige gebakje werd vooral gebakken door bakkers rondom Leeuwarden en Heerenveen. Dat waren beide verblijfplaatsen van de Oranje-Nassau familie; de naam oranjekoek werd dus ook al snel gelinkt aan de koninklijke familie.

In het deeg van de kruidige koek worden gekonijfte snippers van een sinaasappelschil verwerkt. De naam van de oranjekoek verwijst dus niet naar de kleur, maar naar de ingrediënten!

Deze hofleveranciers bij jou in de buurt wil je sowieso een keer bezoeken

Oranjekoek zoals wij ‘m kennen

Vroeger werd het recept voor oranjekoek steeds van vader op zoon doorgegeven. Daarom zaten er ook best wat verschillen in de bereiding: sommige bakkers maakten de koek met kaneel en weer anderen met gember. Later ontstond toen ook het idee om een laagje amandelspijs tussen de koek aan te brengen.

Amandelspijs maar dan anders: maak ook eens spijs van andere soorten noten

Toch verdwenen er helaas steeds meer bakkers, en is het maken van oranjekoek steeds vaker fabriekswerk geworden. Wél werd er sinds die tijd steeds meer geëxperimenteerd met toppings zoals fruit, slagroom en glazuur. En zo ontstond dus de oranjekoek zoals wij ‘m tegenwoordig kennen: een kruidige koek met een laagje spijs er tussenin, afgemaakt met een laagje glazuur en eventueel een toef slagroom en een stukje fruit.

View this post on Instagram

A post shared by Eef – Eefkooktzo.nl (@eefkooktzo)

Wie bakt de beste oranjekoek?

Deze heerlijke lekkernij is tot op de dag van vandaag een echte Friese trots. Er is zelfs een aantal keer een kampioenschap gehouden om te bepalen wie de lekkerste oranjekoek bakt!

Gelukkig is de oranjekoek tegenwoordig ook buiten Friesland te proberen: verschillende bakkers verkopen dit gebakje en zelfs bij sommige supermarkten ligt ‘ie in de schappen. Maar voor de écht authentieke oranjekoek raden we je toch aan om deze een keer in Friesland te gaan eten.

Meer Hollandse lekkernijen:

• Culy Basics: het ultieme pannenkoekenrecept
• Klassieke boterkoek met amandel en sinaasappel uit het nieuwe Foodies Magazine
• Zeeuwse bolussen uit Lekker Fred in het land